به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات (مركز تحقیقات مخابرات ایران)،

این امر در ایران نیز مانند دیگرکشور‌های جهان دنبال می شود. اما با این حال یکی از بستر‌‌های حمایتی دولتی محسوب می شود.

جویشگر‌های "پارسی جو" و "یوز" عنوان دو جویشگر بومی در ایران را به خود اختصاص داده اند.

دکتر علیرضا یاری، رییس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در این باره به خبرنگار علمی ایرنا گفت: در حال حاضر دو جویشگر در کشور وجود دارد که با گرنت پژوهشی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و از طریق دانشگاه‌ها توسعه داده شده است. در حال حاضر شرکت‌‌های دانش بنیانی تاسیس شده اند که این دو جویشگر بومی بعد از انتقال دانش فنی برنامه توسعه و نگهداری در آنها هدایت می شود؛ پارسی جو با حمایت پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و جویشگر یوز که محصول شرکت دانش بنیانی است که از طریق سازمان فناوری اطلاعات گرنت پژوهشی گرفته است. توسعه این محصولها از چند سال قبل آغاز شده است که در دهه فجر نسخه اولیه ای از آن افتتاح شد.

براساس اعلام رسانه‌ها اعتبار راه اندازی موتور جستجوی بومی 170 میلیارد تومان است که البته این بودجه طی 5  سال آینده باید صرف توسعه جویشگر‌های بومی شود.

***نمی خواهیم با گوگل و یاهو رقابت کنیم/ می خواهیم به خدمات بومی مرتبط با فرهنگ و خط و زبان فارسی بپردازیم. یاری در این زمینه معتقد است: ما نمی خواهیم موتور جست وجویی مانند گوگل و یاهو ایجاد کنیم، شرکت‌‌های ایرانی نوپا و کوچک هستند و ما هیچگاه تصور نمی کنیم که این شرکت‌ها بتوانند با شرکت‌هایی مانند گوگل و یاهو به همان شکل امروزی رقابت کنند. بلکه می خواهیم زمینه ارائه خدمات جذاب و بومی را فراهم کنیم تا از آن طریق کاربر‌های فارسی زبان را جذب کنیم.

وی افزود: هدف طرح جویشگر این است که کلیه محصولات و خدمات موجود در بخش خصوصی را شناسایی کرده و بستر لازم برای هم افزایی و یکپارچه شدن آنها را فراهم آورد. به این ترتیب امکان شکل گیری شرکت‌‌های بزرگ فراهم شده و این شرکتها هستند که شاید بتوانند در حوزه خدمات بومی در مقابل شرکت‌‌های بزرگی مانند گوگل حرفی برای گفتن داشته باشند.

اما الزامات و ضرورت تخصیص بودجه برای ایجاد جویشگر‌های بومی:

1- جویشگر بومی زیرساخت لازم برای شاهراه اطلاعات کشور را فراهم می کند

یاری تاکید کرد: طرح "جویشگر بومی" به نوعی شکل گیری این  زیر ساخت اطلاعاتی در کشور را فراهم میکند و قصد دارد تا زیرساخت  لازم جهت توسعه و شکل گیری شاهراه اطلاعات کشور را طوری برنامه ریزی و پیاده سازی کند که شرکت‌ها در کنار هم قرار گیرند، یکپارچه شوند و در نهایت بستر محتوای داخلی نیز فراهم شود.

2- خط و زبان فارسی

رییس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات وفناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: از جمله مسائل مطرح در طرح جویشگر خط و زبان فارسی است؛ با گسترش هرچه بیشتر خط و زبان در فضای وب امکان ارائه خدمات بهتر در قالب جویشگر بومی فراهم خواهد شد.

3- مسائل فرهنگی

یاری از دیگر موارد ضرورت شکل گیری جویشگر‌های بومی را مسائل فرهنگی عنوان کرد و گفت: مسلما رتبه بندی مستندات از یک فرهنگ به فرهنگ دیگر متفاوت بوده و علاوه بر خط و زبان فارسی فرهنگ ایرانی – اسلامی در آن دخیل خواهد بود.  

4- محرمانگی اطلاعات

وی افزود: از طرفی مساله محرمانگی اطلاعات کاربران است؛ وقتی که در گوگل یا هر جویشگر دیگری پروفایلی ایجاد میکنیم امکان اینکه اطلاعات در دست دیگران قرار گیرد بالا است.  ولی با استفاده از جویشگر‌های بومی می توان انتظار داشت که این اطلاعات در داخل کشور و تحت حمایت قوانین ج.ا.ا. دارای امنیت بیشتری خواهد بود.

5- زنجیره ارزش خدمات مبتنی بر محتوای داخلی

یاری دلیل دیگر ضرورت توسعه خدمات جویشگر بومی را ایجاد زنجیره ارزش خدمات مبتنی بر محتوای بومی عنوان کرد و خاطرنشان کرد: با داشتن محتوای داخلی مانند نقشه‌‌های داخلی، پست، اطلاعات 118 ، اطلاعات مربوط به شرکت‌ها و رستوران‌ها و دیگر موارد که ممکن است سایر جویشگرها دسترسی نداشته باشند، می توان در کشور خدمات ارزش افزوده مناسبی ایجاد کرده و از طریق جویشگر در اختیار کاربران قرار دهیم.

6- پوشش دهی گویش‌‌های ایرانی

رییس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات وفناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: در کشورهایی مانند کشورما که دارای گویش‌‌های متفاوت مانند کردی، آذری و غیره هستند، اگر جویشگرها بتوانند موضوعات متفاوت را در لهجه و گویش کاربران متفاوت دنبال کنند،  بستر مناسبی برای خدمت رسانی هرچه بیشتر فراهم می­گردد.

این عوامل الزام ایجاد جستجوگر بومی را نشان می دهد.

7- توسعه محتوای داخلی و افزایش ترافیک مبتنی بر محتوای داخلی

وی با اشاره به توسعه محتوا گفت: اکنون اپراتور‌های مطرح کشور حاضرند  به افرادی که در شبکه شان ترافیک ایجاد کنند پول پرداخت کنند؛ اگر یک جویشگر بومی ایجاد کنیم که محتوای بومی را پشتیبانی کرده و در توسعه ی محتوا سهیم باشد، ترافیک را در داخل شبکه بومی نگهداشته و در صرفه جویی پهنای باند اینترنت نقش مهمی خواهد داشت که خود منبع درآمدزایی هم برای جویشگرها و هم برای اپراتورها خواهد شد.

یاری خاطرنشان کرد: حتی اگر کاربران انتهایی به طور مستقیم به جویشگرها هزینه ای پرداخت نکنند، هزینه‌‌های این جویشگرها از گردش اطلاعات باید تامین گردد.

8- توسعه ایده‌ها بر بستر جویشگر‌های بومی

وی افزود: جویشگرها را می توان به عنوان سکو‌های ارائه سرویس دانست که ممکن است ایده‌‌های ارزش افزوده دیگری بر بستر آنها توسعه یابد. به این ترتیب این فرصتی خواهد بود برای شرکت‌‌های دانش بنیان و تازه تاسیس که می توانند این ایده‌ها را بر بستر جویشگرها پیاده کنند.

یاری اظهار داشت: آمار نشان می دهد که نسبت به سایر صنایع سرمایه گذاری در بخش فناوری اطلاعات خیلی سودآور نبوده و حداقل در مدت زمان کوتاه شاید بازگشت سرمایه مناسبی اتفاق نیافد. بنابراین می توان دید که شرکت‌‌های سرمایه گذار در کشور ما به سرمایه گذاری در سایر صنایع روی آورده اند. شاید در این حوزه زمانی بتوانیم سودآوری زیاد ایجاد کنیم که خدمات ما به سمت الکترونیکی شدن حرکت کرده و توسعه محتوا و گردش اطلاعات در شبکه‌‌های داخلی رخ دهد.

وی اضافه کرد: ما در کشور شرکت‌هایی داریم که در حوزه تولید محتوا فعالیت مناسبی داشته و محتوای مورد علاقه کاربران ایرانی را فراهم می کنند. این شرکتها در حال حاضر با تولید محتوای جذاب ترافیک مناسبی ایجاد کرده اند که با توجه به مراجعات زیادی که دارند می توانند از طریق ترافیک، درآمد زایی مناسبی ایجاد کنند. جویشگر‌های بومی می توانند در توسعه و شکل گیری محتوای داخلی نقش به سزایی داشته باشند و بستر دسترسی و توسعه محتوای بومی را فراهم نمایند.  

رییس پژوهشكده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: موتور جستجوی بومی فضایی را ایجاد می کند که محتوای بومی از هر نوع که باشد مانند مستندات متنی، صوتی، ویدئو و یا دیگر انواع محتوا قابل دسترسی شده و گردش اطلاعات را بهبود ببخشد.

در نهایت وی خاطر نشان کرد: سرویس‌‌های گوگل از منظر بومی و محلی ممکن است که در برخی از حوزه‌ها کامل نباشند و این فرصتی است که  جویشگر‌های بومی به محتوای داخلی و خدمات بومی توجه کرده و مسائلی که در دسترسی جویشگرهایی نظیر گوگل نیست بهره برده و برای خود مزیت رقابتی ایجاد کنند.