لای‌فای، جدیدترین فناوری انتقال بی‌سیم اطلاعات سرعت بالا با استفاده از ارتباطات نور مرئی (VLC)  است. بدین طریق دانشمندان توانسته‌اند در سال جاری موفق به ارسال اطلاعات در محیط آزمایشگاه با سرعت‌‌های بالاتر از 224 گیگابیت برثانیه (معادل دانلود 18 تا فیلم 1.5GB در هر ثانیه) شوند. مخترع این فناوری در سال 2011، «هاروارد‌هاس» از دانشگاه ادینبورگ بود.

«لای‌فای» (Li-Fi) اصطلاحی اختصاری برای عبارت «Light Fidelity» است که از امواج نوری (در محدوده 400 الی 800 تراهرتز) برای انتقال اطلاعات از نقطه‌ای به نقطه دیگر بهره می‌گیرد. هر منبع نوری، می‌تواند اطلاعات باینری (دودویی) را به صورت رشته‌ای از «خاموش»ها و «روشن»ها منتقل نماید، اما LED‌ها سرعت بالایی در تبدیل وضعیت از حالت روشن به خاموش و بالعکس داشته و در نتیجه می‌توانند سرعت زیادی برای انتقال اطلاعات در اختیارمان بگذارند.

در مقایسه با فناوری «وای‌فای» که برای انتقال اطلاعات از امواج رادیویی بهره می‌گیرد، در عمل سرعت انتقال اطلاعات در فناوری «لای‌فای» می‌تواند به حدود 10 گیگا بیت بر ثانیه برسد که 250 برابر بیشتر از میانگین سرعت پهنای باند معمولی (بعبارتی هزار بارسریعتر از سرعت متوسط وای‌فای) است. شبکه وای‌فای پهنای باند محدودی داشته و اگر چند دستگاه هم‌زمان به این شبکه وصل باشد، امکان بالایی در بروز مشکلات از قبیل افت سرعت پیش‌بینی می‌شود. وای‌فای در برابر نفوذ هکرها نیز آسیب‌پذیر است؛ به ویژه اگر امواج شبکه‌ای وای‌فای فراتر از محدوده خانه و یا دفتر کارتان برود و افراد بیگانه بتوانند به این امواج دسترسی یابند. با افزایش تعداد دستگاه‌‌های متصل به شبکه وای‌فای، امکان تداخل امواج بیشتر و بیشتر می‌شود.

سخت‌افزار مورد نیاز برای فناوری لای‌فای هم، نیمه‌ رساناهایی هستند که در تولید لامپ‌‌های LED معمولی کاربرد دارند. با بهره‌گیری و تشخیص تغییرات در میزان روشنایی (مثلا" با روشن و خاموش شدن‌‌های لامپ‌‌های LED با سرعت بسیار بالا و برنامه ریزی شده)  می‌توان اطلاعات دودویی تولید و سپس این اطلاعات را از طریق دستگاهی مجهز به گیرنده مناسب دریافت نمود. لذا با استفاده از این روش می‌توان لپ‌تاپ‌ها، تبلت‌ها و گوشی‌‌های هوشمند را به اینترنت وصل کرد.

لای‌فای بدون نیاز به زیرساخت

این فناوری نیاز به زیرساخت خاصی ندارد و در واقع، چیزی است‌که به زیرساخت‌‌های موجود اضافه می‌شود. درحال حاضر 14 میلیارد لامپ LED در سراسر جهان وجود دارند و کار می‌کنند، در صورتی‌که تعداد ایستگاه­‌های مخابراتی رادیویی تنها به 4/1 میلیون واحد می‌رسد. برای استفاده از لای‌فای، شرایط کارکرد لامپ‌‌های LED عوض نمی‌شود و بدلیل سرعت بالای خاموش و روشن شدن‌ها، آنها دائماً روشن بنظر می‌رسند. بعبارتی‌ کاربران متوجه هیچ تغییری در وضعیت نوردهی لامپ‌ها نخواهند شد، جز اینکه برای دسترسی به اتصال اینترنت باید لامپ‌ها همیشه روشن بمانند. البته نور لامپ‌ها را می‌توان به قدری کم نمود که برای چشم انسان قابل تشخیص نبوده ولی اتصال هم‌چنان برقرار بماند. لای‌فای این ظرفیت را دارد که به یکی از سریع­ترین روش‌‌های انتقال اطلاعات تبدیل شود.

با توجه به روند رشد و توسعه فناوری‌ها و لزوم تدارک سرعت‌‌های بسیار بالا در گذر به شبکه 5G، بکارگیری لای‌فای بعنوان جایگزین وای‌فای امری ضروری است. استفاده از لامپ‌‌های LED در سیستم نوردهی شهری بعنوان وسیله‌ای برای انتقال اطلاعات، در کاهش مصرف انرژی نیز مؤثر است. با چنین روشی، می‌توان از نور موجود برای انتقال اطلاعات بهره گرفت.

دیگر مزایای لای‌فای

هم وای‌فای و هم لای‌فای، معایب و مزایای خودشان را دارند.

از آنجایی که لای‌فای از امواج رادیویی استفاده نمی‌کند، تداخلی هم با ارتباط‌‌های رادیویی ندارد.
سیستم­‌های لای فای مشکل تداخل امواج الکترومغناطیس و پتانسیل آتش­سوزی و انفجار در محیط­‌های قابل اشتعال را ندارند.
امکان بهره­گیری از این روش در محیط­هایی مانند داخل هواپیما و یا اتاق عمل، وجود دارد.
وای‌فای می‌تواند از سطوح سخت (مثل دیوارها) عبور کند، اما این چیزی نیست که همیشه آرزومندش باشیم، لای‌فای از دیوار نمی‌گذرد و در نتیجه می‌تواند شبکه‌ای خصوصی، ایمن و محدود به دیوار‌های اتاق کار در اختیارمان بگذارد.

مشکل استفاده از لای‌فای

از فناوری لای‌فای می‌توان برای اتصال کامپیوترها و روترها استفاده نمود ولی اتصال گوشی‌‌های هوشمند و تبلت‌ها به لای‌فای آسان نیست.

تهیه شده در گروه ارتباطات نوری