نشست تخصصی «چالش ظرفیت‌سازی و تربیت نیروی انسانی امنیت سایبری در کشور» در روز اول بیست و یکمین کنفرانس بین‌المللی انجمن رمز ایران با حضور اساتید، پژوهشگران، صنعتگران، مدیران و علاقه‌مندان در پژوهشگاه ICT برگزار شد. در این نشست، معاونین وزارت‌خانه‌های مختلف و کارشناسان برجسته به بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارهای عملی برای تأمین و نگهداشت نیروی انسانی متخصص در حوزه امنیت سایبری پرداختند.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات؛ نشست تخصصی «چالش ظرفیت‌سازی و تربیت نیروی انسانی امنیت سایبری در کشور» در روز اول بیست و یکمین کنفرانس بین‌المللی انجمن رمز ایران در پژوهشگاه ICT برگزار شد. این نشست با حضور معاونین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت آموزش و پرورش، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معاونین سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، سازمان فناوری اطلاعات ایران، بخش خصوصی و شرکت‌های کاریابی و تنی چند از کارشناسان برجسته در این حوزه برگزار شد.

هدف از این نشست تحلیل بازار امنیت سایبری، نیروی کار این حوزه و بررسی تکالیف برنامه پنجساله هفتم پیشرفت و ارائه راهکارهای عملی برای پاسخ به مسائل و معضلات موجود در خصوص تأمین، نگهداشت و مهارت‌افزایی نیروی انسانی امنیت سایبری کشور بود.

در ابتدای این نشست، محمدحسام تدین، معاون پژوهشکده امنیت ارتباطات و فناوری اطلاعات پژوهشگاه ICT و عضو شورای اجرایی انجمن رمز ایرانبه مشکلات موجود و وضعیت نیروی انسانی متخصص در حوزه امنیت سایبری پرداخت. وی بیان کرد که آموزش و تربیت نیروی انسانی در این حوزه از وضعیت مطلوبی از لحاظ کیفی و کمی برخوردار نیست و با استانداردهای آموزشی و استانداردهای جهانی اختلاف زیادی دارد.

تدین همچنین به گزارشات دریافت شده از روند رشد فناوری در جهان اشاره کرد و گفت: نیروهای انسانی متخصص در این حوزه در جهان با چالش‌های متعددی روبرو هستند. برای نمونه کمبود حدودا 4 میلیون نفری نیروی متخصص امنیت در کشورهای توسعه یافته موجب فشار به بازار کشورهای درحال توسعه نظیر ایران می‌شود و موجب برهم خوردن عرضه و تقاضای بازار شده است و یکی از عوامل مهاجرت نیروی انسانی در این حوزه در ایران است.

وی افزود: پژوهشگاه ICT  طی انجام پروژه‌ای گزارش‌های مفصل در این زمینه تهیه کرده است که در آن ۲۱ ذینفع کلیدی شناسایی شده‌اند و خوشبختانه نمایندگان ۵ ذینفع اصلی در این جلسه حضور دارند.

در ادامه، تدین به اهمیت بلوغ آموزش و ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف کشور اشاره کرد و گفت: که کشورهای پیشرفته در حوزه امنیت سایبری در مراحل پیشرفته‌تری از برنامه‌ریزی و اجرای هماهنگ برنامه‌ها قرار دارند. کشورهای توسعه یافته بحث آموزش امنیت سایبری را از مهدکودک تا پایان متوسطه در بخش آموزش و پرورش و سپس در لایه‌‌های بازار و دانشگاه به طور دقیق پیگیری و برنامه ریزی کرده‌اند.

وی همچنین به کمبود نیروی متخصص در کشورهای پیشرفته و چالش‌های مالی مرتبط با آن در بخش‌های حاکمیتی این کشورها اشاره کرد. تدین در پایان اظهار داشت:  کشورهای دیگر سرعت چشمگیری در تربیت نیروی انسانی در این حوزه پیدا کرده‌اند و سه موضوع سواد دیجیتال، سواد محاسباتی و تاب‌آوری دیجیتال به صورت آموزش مادام العمر برای شهروندان خود بسیار اهمیت دارد. چرا که موجب می‌شود تا نیروی انسانی بتواند پا به پای فناوری خود را با استفاده از فناوری‌های نوین وفق دهد و مشکلات و تهدیدات و مخاطرات کاهش یافته و ضمنا اقتصاد این کشورها رشد نماید. وی ابراز امیدواری کرد که با هماهنگی بین سازمانی و ملی، شکاف موجود در این حوزه را بتوان با درایت برطرف نمود.

غلامحسین محمدی، معاون وزیر تعاون و رییس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، در این نشست اظهار داشت که هماهنگ کردن خط مشی‌گذاری بین سازمان‌ها به عنوان یک پروژه ملی به حساب می‌آید. وی تأکید کرد: ابتدا باید برنامه مدونی تنظیم شود تا هماهنگی‌های لازم بین سازمان‌های مرتبط بیشتر شود.

محمدی افزود: این حوزه به دلیل پیشرو بودن، ریسک‌های سیستماتیک بالایی دارد و سرمایه‌گذاری در آن کمی پیچیده شده است. وی پیشنهاد کرد که ابتدا راه‌حل‌ها پیدا شوند و سپس با هماهنگی دستگاه‌های کشور اجرا شوند.وی همچنین از اقدامات سازمان فنی و حرفه‌ای در آموزش‌های امنیت سایبری در چند استان نمونه یاد کرد و به مشکل بزرگ کمبود مدرس امنیت سایبری اشاره نمود.

محمد مهدی کاظمی، معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش، بیان کرد که تربیت نیروی انسانی در حوزه امنیت سایبری تا به امروز به صورت نظام‌مند صورت نگرفته و فعالیت‌ها به صورت جزیره‌ای بوده است. وی تأکید کرد: آموزش در این حوزه باید از سنین پایین‌تر از متوسطه شروع شود و برای نظام‌مند کردن آن، نقشه راهی تدوین شود که هر سازمان وظیفه خود را بداند و به صورت هماهنگ عمل کند. ایشان امکان تربیت دانش آموزان در رشته امنیت سایبری در هنرستان های تحت پوشش آموزش و پرورش و دستگاه‌های اجرایی را یک راه مناسب برای رفع نیازهای کنونی بر شمرد.

ذبیح‌الله سلمانی، معاون سرمایه انسانی سازمان امور استخدامی کشور، به کمبود نیروی متخصص در حوزه امنیت سایبری اشاره کرد و گفت که برای رسیدن به وضعیت مطلوب، تعداد نیروی شاغل در این حوزه باید ۱۰۰ درصد افزایش یابد؛ وی افزود که در کشورهای اروپایی نیز این معضل وجود دارد.

سلمانی همچنین به مشکل میانگین پرداختی در حوزه دولتی اشاره کرد که منجر به کاهش تمایل نیروی انسانی متخصص به همکاری بیشتر می‌شود. وی همچنین به برنامه‌های سازمان امور استخدامی برای در نظرگرفتن طبقه بندی و ایجاد مشاغل امنیت سایبری در ساختارهای تشکیلاتی سازمانها اشاره کرد.

روح‌الله رازینی، معاون آموزش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به اهمیت توجه به موضوع امنیت سایبری اشاره کرد و گفت که در کشور با موج‌هایی مواجه می‌شویم که به عواقب آن دقت نمی‌کنیم. وی تأکید کرد که در بحث انتقال فناوری، به موضوعات سخت بیشتر توجه می‌شود و به بحث نرم که منابع انسانی است، کمتر توجه می‌شود. رازینی افزود که برای توسعه فناوری، توازن بین حوزه‌های مختلف ضروری است و باید به روزرسانی رشته‌های دانشگاهی در حوزه امنیت سایبری بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

هادی محمدآبادی، مدیرعامل شرکت جاب ویژن، به وضعیت اشتغال در کشور اشاره کرد و گفت که ۲۵ میلیون نفر شاغل در کشور وجود دارد که ۴ میلیون نفر در بخش عمومی و ۱۰ میلیون نفر در بخش خصوصی هستند. وی افزود: تعداد فرصت‌های شغلی در حوزه امنیت سایبری نسبت به سال گذشته ۱۴ درصد کاهش یافته است. محمدآبادی همچنین به اختلاف فاحش حقوق در این حوزه بین داخل و خارج از کشور اشاره کرد.

در ادامه محمود خالقی معاون امنیت سازمان فناوری اطلاعات گزارش جالبی از وضعیت شرکت‌های فعال در حوزه امنیت سایبری ارائه نمود. این گزارش به نیاز شدید بازار این شرکت‌ها در جذب نیروی خبره و آموزش‌های مهارتی امنیت سایبری در تخصص‌های مختلف اشاره داشت. همراهی سازمان امور استخدامی برای جذب نیروی خبره امنیت سایبری برای دستگاه‌های اجرایی دیگر درخواست ایشان بود. وی همچنین بر ارائه یک طرح کلی جهادی برای آموزش امنیت سایبری در تمام دستگاه‌های اجرایی به صورت الزامی تاکید کرد.

در بخش پایانی این نشست، افراد حاضر به پرسش و پاسخ درباره چالش ظرفیت‌سازی و تربیت نیروی انسانی امنیت سایبری در کشور پرداختند و قول نهایت همکاری برای ادامه کار در جهت رفع مشکلات نیروی انسانی حوزه امنیت سایبری را ارائه نمودند.

این نشست فرصتی بود تا افراد حاضر در پنل نظرات و تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند تا فرصتی ملی جهت پرورش نیروی متخصص در حوزه امنیت سایبری فراهم شود.